Сайыҥҥы оҕо лааҕырын үлэтэ күргүөмнээхтик барар. Аҥаардас лааҕыр оскуола эрэ иһинэн муҥурдаммат. Чааһынай оҕо лааҕырдара эмиэ бэрт ситиһиилээхтик үлэлииллэр. Ол курдук, бэс ыйын 17 күнүгэр П.А. Ойуунускай аатынан Литературнай түмэлгэ “Хатыҥчаана” диэн сайыҥҥы оҕо чааһынай лааҕырын алын уонна орто сүһүөҕүн оҕолоро экскурсиялаан уонна оонньоон-көрүлээн бардылар. Кинилэри “Хатыҥчаана” лааҕырын иитээччилэрэ Ольга Николаевна Беляева уонна Ольга Николаевна Власова сырытыннардылар, түмэл ыытар тэрээһинигэр оҕолорун көхтөөхтүк кытыннартаатылар.
Оҕолор Ойуунускай төрөөбүт балаҕанын куоппуйатыгар, мемориальнай дьиэтигэр сылдьан экскурсиялаатылар ону ааһан саха тылынан уус-уран литэрэтиирэтин барҕа баайын кытары билистилэр. Кинилэр экскурсия кэмигэр Ойуунускай Тааттаҕа төрөөбүт балаҕаныгар киирэн саха былыргы иһитин-хомуоһун, туттуллубут малы-салы аҥаардас илэ харахтарынан көрбөккө өбүгэлэрбит оҥорон хаалларбыт туос иһиттэрин, балыктыыр тэриллэрин ааттарын-суолларын бэл олор туохха анаан туттуллалларын өйдөтөр гына экскурсия ыытылынна. Оттон улуу киһи дьиэ кэргэнин, аймахтарын кытта олорон үлэлээн, айан-тутан хаалларбыт мемориальнай түмэл буолан турар дьиэтигэр хас биирдии кэлбит дьоҥҥо кэһиллибэт биир сүрүн быраабыла баар. Ол курдук, Ойуунускай мемориальнай дьиэтигэр киириэх иннинэ бэйэ бодону тардынан, уоскуйан-холкутаан баран киирэн оргууй көрүллэр, улаханнык айдаарыллыбат. Ол туһунан сиһилии түмэл үлэһитэ Яна Поскачина быһаарда. Оҕолор саха чулуу уолун илэ бэйэтинэн олорбут олоҕун, айар общественнай үлэтин кытары билсэн билиилэрин хаҥаттылар.
Оҕолорго саамай бэһиэлэй, көрдөөх чааһынан квест-оонньуу буолар. Оонньууну түмэл эдэр үлэһитэ Артем Осипов ыытта. Аан бастаан оонньуу усулуобуйата сиһилии быһаарылынна. Манна барыта 31 оҕо үс хамаандаҕа араҕыстылар. Икки хамаандаҕа уоннуу оттон бүтэһик үһүс хамаандаҕа 11 оҕо кыттыыны ылла. Кыттааччылар бэйэлэрин хамаандаларынан түмэл экспозицияларыгар сыһыарыллыбыт икки кэнбиэри булуохтаахтар. Ол кэннэ ону арыйан баран уус-уран айымньыттан быһа тардыыны ыытааччыга сиһилии, иэйиилээхтик ааҕан биэрэллэр. Кырачааннар түмэл экспозицияларынан сылдьан саха классик суруйааччыларын айымньыларыттан быһа тардан дьүүллүүр сүбэҕэ тиийэн иэйиилээхтик, дорҕоонноохтук аахтылар. Саамай үчүгэйдик ис иһиттэн иэйиилээхтик аахпыт уонна кэнбиэри түргэнник тута булбут хамаанда оҕолорун дьүүллүүр сүбэ хайгыы уонна биһирии көрдө уонна бастакы миэстэни биэрдэ. Онон, үс хамаандаҕа үһүөннэригэр оонньууга актыыбынайдык кыттыбыттарын туоһулуур дьупулуом туттарылынна. Оттон кыайыылаах бастакы миэстэлээх хамаандаҕа минньигэс кэмпиэт бэрилиннэ. Ону таһынан лааҕыр этэрээтин иитээччилэригэр оҕолору ситиһиилээхтик аҕалан кытыннарбытын туоһулуур “Махтал сурук” туттарылынна. Кыттааччылар уонна иитээччилэр түмэл саамай кэрэ көстүүтүгэр Былатыан Ойуунускай “Дьулуруйар Ньургун Боотур” диэн улуу олоҥхотун хартыынатын иннигэр уопсай хаартыскаҕа үйэлээхтик хатаннылар. Оҕолор астынан-дуоһуйан, аралдьыйан бардылар.
Артем Осипов
