«Кэбээйи улууһа (оройуона)» МТ
«Куокуй нэһилиэгэ» МТ
Куокуй орто оскуолата
Ытыктабыллаах Николай Егорович!
Кэрэ кэскил кыраайбытыттан Кэбээйиттэн, сардааналаах кырдаллаах Куокуйтан эйиэхэ улаханнык убаастыыр, таптыыр суруйааччы доҕорбутугар, чугас киһибитигэр олоҕуҥ бэлиэ күнүнэн итии истиҥ эҕэрдэ ыытабыт.
Үйэ аҥарыттан ордук кэм эн биһиги Куокуйбутун кытта быстыспат ситимнээххин, биһиги кэбээйилэр, бэйэбит киһибит буоллун. Ол курдук, биир дойдулаахпытын суруйааччы Василий Ивановтуун 1967 сыллаахтан билсэн, күн бүгүнүгэр диэри доҕордоһон, бэйэ – бэйэҕитин ситэрсэн, өйөһөн дьоһун сааскытыгар үктэннигит. Доҕоруҥ оччолорго «Сэргэлээхпит уоттарын» сырдык кыыма буоламмыт, олох сүрүн үѳhүгэр өрүү сырдыы сылдьыахпыт” диэн ыра санаатын хоһоонугар холбообута бүгүн кырдьык да туолла.
Василий Ивановтуун аан маҥнай 1969 сыллаахха Куокуйбут маанылаах ыалдьыта буолбуккут. Улууспут бастакы үрдүк үөрэхтээх учууталын, поэтын, суруйааччылар Василий Иванов, Николай Лугинов хаан уруу аймахтара Иван Романович Петровы кытта билсэн, айылҕаттан айдарыылаах ураты киһибит, бөлүһүөк «Табаарыскыттан үчүгэй киhи тахсыыhы» диэн алгыс тылын ылбыккыт. Сүдү киһибит 100 сааһын көрсө, киниэхэ суолта биэрэн, сыаналаан, «Хотугу сулустан» үктэллэнэн» ыстатыйаҕар Иван Петров айар үлэтин суолун ырытан үйэтиппитиҥ махталлаах.
Эн, литературнай кириитик буолаҥҥын, доҕоруҥ Василий Иванов айар үлэтин бастакы кинигэтэ тахсыаҕыттан 1973 сылтан бу үйэ аҥардаах кэм устата кэтээн, сыаналаан кэллиҥ. Истиҥ доҕордоһуугутун суруйааччы доҕоргут П.Н.Харитонов – Ойуку хоһооҥҥо холбоон үйэтитэн кэбиспитэ үчүгэйин!!!
Ураты саас кэлиэ сотору,
Урукку буолбатах, ураты.
Умнуспат доҕоттор мустуохпут,
Уоттаахтык оргуйан туруохпут.
Ньукуолун ардаҕа түhүѳҕэ,
Ньукуолун кэҕэтэ этиэҕэ.
Нуhараҥ, кэрэкэ киэhэҕэ
Ньукулай куораттан тахсыаҕа.
Балыыhа дьиэтиттэн халааттаах
Баhылай утары хаамыаҕа.
Бырааhыҥ тыла да былаастаах:
«Бардыбыт!» – диэн быhа баттыаҕа…
1976 сылтан ыла биһиги тумус туттар, убаастыыр биир дойдулаахпытын Николай Лугиновтыын элбэхтик алтыһан, сүбэһит, редактор, чугас истиҥник санаһар, өйдөһөр, өйөһөр доҕоттор буолан, айар үлэ, олох суолугар күн бүгүн бииргэ хаамаҕыт.
Саха биир талааннаах композитор – мелодиһа, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, республикаҕа ырыа күнүн тэрийээччитэ, көҕүлээччитэ, 100-тэн тахса ырыа автора, биир дойдулаахпыт А.К.Калининскай эйигинниин эмиэ айар суола алтыһар. Эһиги ырыа эйгэтигэр билсиһэн, дөрүн – дөрүн ырыа суолтатын, ырыа диэн тугуй диэн анаарар, ыраҥалыыр, үөрэтэр, кэпсэтэр, санаа атастаһар дьоҥҥут. Икки айар талааннар, Байаҕантай удьуордара “Байаҕантай ыһыаҕа” диэн ырыаны көччөх гынан көтүттүгүт.
Баай, ыраас дууһалаах, кэрэ майгылаах буолаҥҥыт олох, айр үлэ суолунан киэҥ ыырданан Ырыа аргыстаах айанныыгын. Эйигин бэйэбит үөрэнээччилэрбитигэр П.А.Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреатын, Саха Республикатын култууратын үтүөлээх үлэһитин, Казахстан “Алаш” литературнай бириэмийэтин лауреатын, талааннаах суруйааччы, кыраайы үөрэтээччи, суруйааччы доҕорбут быһыытынан билиһиннэрэбит, үөрэтэбит, айар үлэҕитин мэлдьи сэҥээрэбит.
Дьокуускай куоракка ыытар суруйааччыларга аналаах тэрээһиннэрбитигэр мэлдьи кыттаргын астынабыт, дириҥник махтанабыт.
Убаастабыллаах Николай Егорович!
Эйиэхэ баҕарабыт чэгиэн туругу, кытаанах доуобуйаны, баҕа санааҥ туолуутун, дьиэ кэргэҥҥэр этэҥҥэ буолууну. Айар талааныҥ уостубакка саҥа айымньыларгынан биһигини, ааҕааччыларгын, үөрдэ туруоххун. Айар дьоҕуруҥ айхалланнын! Уран тылыҥ уруйданнын!
Куокуй нэһилиэгин дьаһалтата, Н.А.Лугинов аатынан Кэбээйитээҕи литературнай музей сүбэтэ, Куокуй орто оскуолатын коллектива,
Ахсынньы ый, 2020 сыл
